Thuyết Bốn Ðế – Phần VI

Năm phép quán định tâm và ngũ môn thiền:

Phép quán Ngũ đình tâm, là phép quán của Hữu bộ được chỉnh lý từ các phép quán đã được nói trong kinh sách Nguyên thủy.

1/ Quán bất tịnh: (tức mười phép quán bất tịnh của Phật giáo Nguyên thủy) hợp với loại người có bản tính tham.

2/ Quán từ bi: (tức quán bốn vô lượng tâm) : từ, bi, hỷ, xả, thích hợp với bản tính sân hận.

3/ Quán nhơn duyên: (tức quán 12 nhơn duyên) thích hợp với căn tính si .

4/ Quán giới sai biệt: (tức là quán 4 đại: địa, thủy, hỏa, phong cấu tạo ra thân nguời), thích hợp với loại người nặng về ngã kiến.

5/ Quán hơi thở: (sổ tức quán), đối trị loại người hay có tâm tán loạn.

Hữu bộ cũng lập ra phép ngũ môn thiền thích hợp với mọi bản tính con người. Ngũ môn thiền là ngũ đình tâm, trong đó thay phép quán giới sai biệt bằng phép quán niệm Phật.

Hai mươi lăm phuơng tiện: (chuẩn bị cho tu thiền định)

Tông Thiên Thai cho rằng, để chuẩn bị cho việc tu thiền có kết quả, cần có đầy đủ:

1/ Năm duyên :

– Giữ giới thanh tịnh.

– Thức ăn, áo mặc đầy đủ,

– Nơi ở yên tịnh,

– Dẹp các duyên vụ (bỏ bớt các việc không cần thiết)

– Gần gũi thiện tri thức.

2/ Bỏ năm dục (vọng)

– Sắc

– Thanh,

– Hương,

– Vị

– Xúc

3/ Bỏ năm triền cái (tức năm cái ngăn che vưóng mắc)

– Tham,

– Sân,

– Hôn trầm thụy miên,

– Trạo cử (lăng xăng)

– Nghi.

4/ Ðiều hòa năm sự :

– Ăn uống,

– Ngủ nghỉ,

– Thân,

– Hơi thở,

– Tâm.

5/ Thực hành năm pháp

– mong muốn thực tiễn.

– Tinh tấn.

– niệm,

– trí huệ thiện xảo,

– Nhứt tâm.

Mục đích tu tập thiền định: Phật giáo Nguyên thủy nói tới năm công đức của việc tu tập thiền định:

(1) có sức khỏe, thân tâm an vui.

(2) có trí tuệ giác ngộ, tức trí tuệ vô lậu.

(3) có thần thông: thiên nhỉ thông, tha tâm thông, túc mạng thông, thiên nhãn thông…

(4) Khi mệnh chung, tái sanh lên các cõi Trời Sắc giới và Vô sắc.

(5) Chứng diệt tận định: (nirodha-samapatti), cấp định này cao hơn cấp tứ thiền của Vô sắc giới, và chỉ có hàng Thánh mới chứng được.

Kinh A Hàm có nói tới 10 công đức của người tu tập phép quán Tứ vô lượng tâm: (tức là bốn tâm vô lượng từ bi hỉ xả)

1. Ngủ yên,

2. Không có ác mộng,

3. Ðược mọi người yêu mến,

4. Ðược loài phi nhân yêu sủng,

5. Ðược thần phù hộ,

6. Không bị hại bởi lửa, đao kiếm và thuốc độc

7. Nhanh chóng vào định,

8. Dung mạo sáng đẹp,

9. Khi lâm chung không hôn mê,

10. Nếu chưa giác ngộ thì ít nhứt cũng được tái sanh lên các cõi Trời Phạm Thiên.

Các phép tu từ định vào tuệ:

Các kinh A Hàm nói đến các phép tu:

1. Quán năm uẩn,

2. Quán bốn đế,

3. Quán ba tam muội và quán không, quán vô tướng, quán vô

nguyện (vô nguyện là không còn mong cầu gì bên ngoài).

4. Tám phép giải thoát.

5. Tám thắng xứ.

This entry was posted in Phật Giáo. Bookmark the permalink.