Nói như cụ Nguyễn Du đó là “có dung kẻ dưới mới là lượng trên” – “dung kẻ dưới” tức là bao dung, có nghĩa là ôm hết, không có loại trừ, không có đẩy đi. Nếu mình có được khả năng bao dung như vậy thì mới xứng đáng được gọi là “bậc bề trên”.
Trên thực tế thì dung lượng trái tim của chúng ta nó tùy thuộc vào phẩm chất sống của chúng ta, tùy thuộc sự luyện tập của chúng ta, và cũng tùy thuộc di truyền. Trong cấu trúc di truyền nơi bạn có chứa sẵn những tố chất có thể là được thừa hưởng từ nơi cha nơi mẹ, hoặc là từ ông bà nội ngoại, hoặc là từ nhiều thế hệ trước. Đến kiếp sống này có thể phần dung lượng trái tim của bạn có sức bao dung nhỉnh hơn những anh chị em khác trong gia đình hoặc là những thế hệ trước bạn. Đó chính là sự may mắn của bạn.
Và nếu bạn được lớn lên trong một môi trường có nhiều điều kiện để bạn thực tập sức chứa đựng của trái tim của bạn ngay từ hồi nhỏ, thì khi lớn lên bạn đã có sẵn một cái đức tính, đó là sự chấp nhận càng nhiều càng tốt, thay vì ngược lại là loại trừ được càng nhiều càng tốt.
Nếu phẩm chất sống của bạn ổn định & cân bằng. Bạn sẽ giữ “phong độ”, giữ vững được năng lượng của mình. Nếu lúc nào trong nội tâm bạn cũng có sự cân bằng sự thoải mái vui vẻ trong cuộc sống thì bạn sẽ giữ được một dung lượng trái tim ở mức tốt nhất có thể…
Tuy nhiên nếu mà bạn không giữ được sự quân bình về mặt tâm lý, tức là một lúc nào đó, năng lượng của bạn tụt xuống vì một lý do nào đó. Vậy là bạn đã không giữ được phong độ, và lúc đó dung lượng trái tim của bạn nó sẽ thu hẹp lại. Bạn bắt đầu cảm thấy rất là khó khăn để sống. Bạn sẽ cảm thấy ai cũng có vấn đề, ai cũng khó chịu và rất khó để tiếp xúc, hay là để gắn kết hoặc làm việc, hoặc là sống chung với họ.
Sống trong cuộc đời này ai cũng gặp rất nhiều điều bất như ý. Cũng gặp được những người dễ chịu, nhưng cũng có những người khó chịu. Ngay chính những con người dễ chịu ấy đôi khi họ cũng đánh rơi phong độ của họ, và cũng trở nên khó chịu. Họ cũng có những vấn đề, có những cái rắc rối.
Bản chất công việc và đời sống hàng ngày đầy rẫy những rắc rối, những nghịch cảnh. Nếu chúng ta không có sẵn một sức chịu đựng thì chúng ta sẽ dễ dàng bị “dội”, chúng ta sẽ bị chùn bước, và có thể là chúng ta sẽ chán nản và bỏ cuộc. Chúng ta rất khó giữ được phong độ.
Với mỗi người chúng ta tiếp xúc, hãy nhớ rằng họ có thể thay đổi bất cứ lúc nào, họ có thể đánh mất sự tử tế bất cứ lúc nào. Dù họ đang dễ thương đó, nhưng họ có thể đánh mất sự dễ thương bất cứ lúc nào. Cho nên nếu bạn đã có sẵn một nhận thức trong nội tâm, rằng cần mở rộng dung lượng trái tim ra để chấp nhận các đối tượng khó chịu xung quanh mình càng nhiều càng tốt, thì bạn sẽ có nhiều cơ hội để đứng vững trong cuộc đời này và có mối liên hệ yêu thương với sự sống xung quanh…
Thầy Minh Niệm – theo nguồn: phatgiao.org.vn