Nét Văn Hoá Trong Tiết Thanh Minh

Tết Thanh Minh không phải là ngày lễ tết lớn trong năm, nhưng nó lại mang đậm nét đẹp văn hóa của người Việt Nam. Tết Thanh Minh cũng không có ngày cố định thời gian, mà là ngày đầu tiên của tiết Thanh minh, nó có thể rơi vào mùng 4 hoặc mùng 5/4 dương lịch (sau khi kết thúc tiết Xuân phân).

Tiết Thanh minh là 1 trong 24 tiết khí (theo quan niệm của các nước phương Đông). Tính từ đầu năm trở đi, tiết Thanh minh đứng thứ 5, trong 24 tiết khí sau các tiết Lập xuân, Vũ thủy, Kinh trập, Xuân phân. Vào dịp Tiết Thanh minh trời mát mẻ quang đãng, thường bắt đầu sau ngày Lập Xuân 45 ngày và sau ngày Đông chí 105 ngày). Tiết thanh minh kéo dài khoảng 15 – 16 ngày.

Năm nay, Tết Thanh minh 2024 rơi vào 4/4 (tức 26/2 âm lịch) là ngày đầu tiên của Tiết Thanh minh. Tiết Thanh minh 2024 kết thúc vào ngày 19/4 dương lịch

Tiết Thanh minh nơi Hải ngoại chút lòng hiu quạnh
Trái tim càng xích lại với quê hương với nhớ thương
Nơi người thân khuất núi bao ký ức vấn vương
Đây mời nghe những vần thơ tuyệt của Nguyễn Trải! (1)

Gắn liền với năm tháng, hãy đọc Đỗ Mục ghi lại !(2)
Quy luật “sinh lão bệnh tử “ rồi ai cũng đi qua
Những lời nguyện ước vẫn son sắt như là
Trong ngọn nến lung linh, dù …
“Người mất đã ra đi, người sống luôn tự hứa
Quyết sống kiên cường để không làm thất vọng nữa “

Mưa phùn lất phất làm da diết nuối tiếc lẫn tri ân
Ước gì vẫn sẽ còn bên cạnh, hỡi người thân
Cùng chia sẻ tâm huyết ươm mầm xanh tốt
Nét văn hoá tâm linh rõ bày theo trầm hương đốt

Bao giờ gặp lại, lâng lâng cảm xúc dâng trào,
Lòng bồi hồi nhìn chung quanh khẽ khẽ thì thào
“Nhớ quét dọn sạch sẽ giùm những khu mộ vô chủ “
Ôi! “cho là nhận: điều giản đơn” miên man tự nhủ !

Huỳnh Phương Huệ Hương

(1) Bài thơ Thanh Minh của Nguyễn Trải
Nhất tòng luân lạc tha hương khứ,
Khuất chỉ thanh minh kỷ độ qua.
Thiên lý phần doanh vi bái tảo,
Thập niên thân cựu tẫn tiêu ma.
Sạ tình thiên khí mô lăng vũ,
Quá bán xuân quang tê cú hoa.
Liêu bả nhất bôi hoàn tự cuỡng,
Mạc giao nhật nhật khổ tư gia.

Dịch Việt
Từ khi lưu lạc quê người đến nay,
Bấm đốt ngón tay tính ra tiết thanh minh đã mấy lần rồi.
Xa nhà nghìn dặm không săn sóc phần mộ tổ tiên được,
Mười năm qua bà con thân thích đã tiêu tán hết.
Tạnh cơn mưa mây, trời chợt sáng,
Hoa đồ mi đã quá nửa chừng xuân.
Hãy cầm lấy chén rượu mà gượng uống,
Ðừng để ngày ngày phải khổ vì nỗi nhớ nhà

(2) Bài Thanh minh (Tác giả: Đỗ Mục) đời Đường
Thanh minh thời tiết vũ phân phân,
Lộ thượng hành nhân dục đoạn hồn.
Tá vấn tửu gia hà xứ hữu?
Mục đồng dao chỉ Hạnh Hoa thôn.
Dịch nghĩa
Tiết thanh minh mưa rơi lất phất
Người đi trên đường buồn tan nát cả tấm lòng
Ướm hỏi nơi nào có quán rượu
Trẻ chăn trâu chỉ xóm Hoa Hạnh ở đằng xa.