Có tên Lúa ma vì hạt lúa chín vào ban đêm , muốn thu hoạch thì bơi xuồng vào đồng lúa từ nữa đêm đến sáng . Khi có ánh nắng mặt trời thì hạt lúa chín chưa thu hoạch sẽ rụng . Gọi là lúa trời vì lúa tự nhiên mọc trên cánh đồng mênh mông đầy nước .
Cây lúa ma thích hợp vùng sình lầy trũng thấp , và có sức sống rất mãnh liệt . Hạt lúa ma có râu dài 3 -4 cm , khi hạt chín rụng xuống , râu này sẽ cắm ngập vào bùn non , ẩn nhẩn nằm đó chờ đến khi mùa mưa bắt đầu đem đủ độ ẩm cho đất thì hạt nẩy mầm .Đến mùa nước nổi , nước dâng cao bao nhiêu thì lúa vẫn vươn đọt và bông cao hơn mặt nước .
Thân cây lúa ma cứng , bông lúa ít hạt vì hạt mọc thưa so với bông lúa thường , hạt to hơn , thời gian hạt chín kéo dài từ rằm tháng 9 đến rằm tháng 10 âm lịch và đặc biệt là mỗi ngày chỉ chín vài ba hạt mỗi bông vào ban đêm , và sẽ rụng ngay khi mặt trời mọc .
Vì lúa mọc giữa đồng nước mênh mông và chỉ chín vài hạt mỗi bông nên không thể gặt như giống lúa trồng mà thu hoạch bằng cách bơi xuồng vào đồng lúa , dùng 2 thanh tre đập ngọn lúa vào be xuồng cho lúa rụng vào xuồng.
Sau khi đem về người ta ngâm lúa 3 hôm rồi phơi khô thì râu lúa sẽ rụng đi , sau đó đem xay. Hoặc sau khi đem lúa về , đem phơi xong dùng chày giả nhẹ cho gảy râu – cách này làm hạt cơm lúa ma dẽo , thơm ngon hơn cách trên.
Hạt gạo lúa trời rất cứng cơm , thời gian nấu lâu hơn nấu gạo thường gấp 3 lần , nên nấu bằng củi hay rơm , đổ nước nhiều , đậy lên một lá sen trước khi đậy nắp , nấu bằng chất đốt khác cơm không thơm bằng 2 loại này .Cơm nấu từ gạo lúa ma có màu hồng nhạt , dẽo , rất thơm , ngọt và béo không gạo nào bằng , nước cơm chắt ra pha thêm mật ong hay đường phèn là thức uống thơm ngon giàu dinh dưỡng .
Ngoài ra khi lấy gạo lúa ma nấu cháo đặc , dùng đủa bếp quậy nhừ rồi đổ ra mâm , để nguội sẽ được một cái bánh to như bánh đúc ăn với nước đường thắng đặc rất ngon . Người ta còn xay gạo làm bột để đổ bánh xèo nhân thập cẩm . Đây là những món đặc thù rất được du khách ưa thích khi viếng thăm Khu du lịch sinh thái vùng Đồng Tháp Mười ( các nhà hàng ở Gáo Giồng , huyện Cao lãnh , tỉnh Đồng Tháp)
Hiện nay diện tích lúa ma bị thu hẹp rất nhiều chỉ còn khoảng 500ha ở Vườn Quốc gia Tràm Chim .Theo Tiến sĩ Dương văn Ni – Giám đốc Trung tâm nghiên cứu thực nghiệm đa dạng sinh học – thì giống lúa ma đã có tên trong bộ gen nguồn quý hiếm của Viện Nghiên cứu lúa Quốc tế .Từ gen của những cây lúa ma cao nhỏng gầy nhom này các nhà khoa học đã áp dụng công nghệ sinh học cho ra đời nhiều giống lúa thơm cao sản đã và đang trồng trên đồng ruộng Việt Nam .
Ở Brazil , người ta đóng gói Gạo lúa ma , mỗi gói chỉ 200g xuất sang Mỹ với giá 7 đô la một gói , tương ứng 3500đô la Mỹ một tấn .
Nhưng Vườn Quốc gia Tràm chim hiện đang bị cây mai dương tấn công và không biết ngày nào thì đồng lúa ma còn sót lại ở đây bị cây mai dương xóa sổ . Vậy bạn nào muốn thưởng thức hương vị có một không hai của gạo lúa ma gói lá sen hãy nhanh chân về Khu du lịch sinh thái Gáo giồng .
Cơm lúa ma hấp lá sen.
KS. La thị Hiền ( TPH 69 )
http://www.tongphuochiep71.com/index.php?mod=detail_chiase&id=3794