Sáng Chủ Nhật
Kính chào qúy vị. Tôi sẽ nói cái gì đây? (cười)
Chúng ta đang tìm kiếm tự do giải thoát. Chúng ta đang đi tìm sự giải thoát nào đây? Một cách nào đó, chúng ta cần chiến thắng cái tôi: chấp ngã, tham lam, sân hận, bám víu, giận hờn, nóng nảy, dồn nén, u mê, ái dục…Tôi hy vọng rằng tôi đã nêu ra đầy đủ những vấn đề. Những vấn đề này chúng ta cần phải chinh phục, cần phải nhổ đi tận gốc rễ. Ðó là lý do tại sao, trước nhất tôi muốn cống hiến qúy vị một câu mật chú, câu mật chú của Thích Ca Mâu Ni Phật: MUNI MUNI MAHAMUNIYE SOHA. “ Hãy chiến thắng, hãy chiến thắng tham vọng và bám víu, hãy chiến thắng tất cả những ý niệm nhị nguyên.” Câu mật chú này rất ứng nghiệm và hữu ích.
Từ đáy sâu thẳm của trái tim tôi, câu mật chú này chuyển đến trái tim của qúy vị, chúng ta hãy cùng nhau tụng lên, TA YA THA OM MUNI MUNI MAHAMUNIYE SOHA. Trong lúc tụng, hãy nghĩ đến những vấn đề mà tôi vừa nhắc đến, “Ðây là những vấn đề của tôi. Tôi cần phải chiến thắng chúng, như vậy tôi mới có thể giúp được những người khác.” TA YA THA OM MUNI MUNI MAHAMUNIYE SVAHA.
Ðồng thời cũng nên nghĩ đến điều đơn giản này: là một con người, tôi phải chịu trách nhiệm về thân, khẩu và ý của tôi. Bên ngoài những công việc thường ngày, ba điều này mới chính là công việc của chúng ta. Phật giáo rất đơn giản, rất thực tế, dậy rằng, là một con người chúng ta phải chịu trách nhiệm về thân khẩu và ý của chính chúng ta. Ba sự việc này mới thực sự là trách nhiệm của chúng ta. Phật giáo rất đơn giản, rất thực tế, rất rõ ràng. Là một người, chúng ta phải chịu trách nhiệm về thân khẩu và ý của chúng ta. Nếu chúng ta ý thức được ba vấn đề này thì mọi sự việc sẽ trở nên rất dễ dàng; nếu chúng ta không làm được ba điều này một cách dễ dàng thì tất cả mọi sự việc sẽ trở nên phức tạp, điên loạn và phiền toái.
Bây giờ chúng ta thực tập một hình thức thiền đơn giản với câu mật chú, OM AH HUM. Ở tại luân xa đỉnh đầu (luân xa 7) trong trung tâm của não bộ, có chủng tử OM mầu trắng; qúy vị có thể quán tưởng đến một âm thanh OM. Ở tại cổ họng (luân xa 5) có chủng tử AH nhỏ mầu đỏ. Tại trái tim (luân xa 4) với âm thanh và chủng tử HUM mầu xanh. Từ ba trung tâm này của tôi , OM mầu trắng, AH mầu đỏ và HUM mầu xanh đến ba nơi đó của qúy vị. Hãy lập lại theo tôi: OM…..và hãy tưởng tượng sự an lạc, nguồn năng lực có tia sáng trắng tràn ngập khắp thân thể của qúy vị. Rồi, từ nguồn an lạc AH mầu đỏ tại cổ họng tràn lan khắp thân thể của qúy vị và thanh tẩy những lời nói không trong sạch, không thanh khiết của quý vị. Hãy lặp lại AH nhiều lần. Rồi, từ trái tim, HUM nguồn năng lực vô biên, bao la, mầu xanh, tràn đầy niềm an lạc, những tia sáng xanh này tỏa ra khắp thân thể, tràn lan khắp xứ Thụy Ðiển (Lama đang thuyết pháp ở Thụy Ðiển -Dg) và toàn vũ trụ. Hãy lặp lại nhiều lần HUM…..hãy thành tâm và thực sự tỉnh thức khi đọc tụng HUM. Chúng ta tụng một âm dài hoặc ngưng lại lấy hơi rồi tiếp tục. HUM……
Người Thụy điển mời tôi đến đây để mang lại ánh sáng của đạo pháp. Quý vị nghĩ rằng đây là một việc tốt lành. Tôi xin kể một câu chuyện. Khi Atisha mang Ðạo Phật đến Tây Tạng, một thiền gỉa Tây Tạng đến chào đón Atisha rồi thưa với ngài rằng, tôi thực hành thiền định rất chuyên chú, siêng năng. Atisha trả lời: “ Ðó là một hành động xấu, hãy bỏ đi !” Nếu tôi cũng bắt chước Atisha nói với qúy vị , “Ðừng thiền nữa, thiền là một điều sai lầm!” có lẽ qúy vị sẽ giết tôi. Có thể qúy vị sẽ nói, “Tôi đến đây để học thiền mà ông lại tuyên bố thiền là một điều xấu.” Thật là quái gở.
Thiền giả này nghĩ, ” Có thể tôi nên dậy người khác thiền.” Nhưng Atisha bảo ông ta, “Ðó là một điều xấu, hãy bỏ đi !” Thiền gỉa chẳng hiểu gì, đâm ra nghi ngờ. Oâng ta lại nghĩ, “Có thể đôi khi mình nên thiền và đôi khi mình nên dạy người khác thiền.” Atisha bảo, “ Hành động đó cũng xấu, ông nên từ bỏ!” Thiền gỉa bỏ thiền, rồi hỏi, “ Tôi nên làm gì bây giờ?” Atisha bảo: “Hãy từ bỏ bám víu vào những điều hài lòng của cuộc đời này, đó là điều ông nên làm.”
Quan niệm này có lý hay không có lý? Nó thật là có ý nghĩa! Vấn đề của chúng ta là gì? Hãy khảo sát ngay bây giờ xem, vấn đề của người Thụy Ðiển là gì? Tôi chắc chắn rằng hầu hết qúy vị đã thiền, nhưng qúy vị vẫn có vấn đề là đang tự thương xót mình, đang tự thương thân trách phận. Tôi chắc chắn rằng qúy vị đã từng bàn luận về Ðạo Pháp, đã nói rất nhiều về Ðạo Pháp, Ðạo Pháp, Ðạo Pháp. Nó có lý do hay là không có lý do?
Chúng ta đã thấy, chúng ta đã hiểu những vấn đề căn bản của con người trong những lời dạy bảo của Ðức Phật. Chúng ta nên hiểu rằng chính chúng ta đã sáng tạo ra những vấn đề này; chúng ta đã tự tạo ra vấn đề cho chính chúng ta. Tôi sẽ trình bày nó theo một chiều hướng khác. Bám víu vào những vui thú của cuộc đời là một vấn đề, bởi vì, như chúng ta đã thấy, tất cả mọi người đều tìm kiếm thú vui. Chúng ta làm tất cả mọi thứ, tất cả mọi việc, tất cả những gì chúng ta có thể nghĩ ra được – có bạn trai, bạn gái, lấy vợ lấy chồng, có nhà, có điện… vân vân…bất cứ gì…- bởi vì chúng ta cần thú vui, chúng ta cần sự hài lòng, nên chúng ta cố gắng bằng đủ mọi cách. Nhưng, chúng ta đã không cảm được sự thoải mái ở đây (Lama chỉ vào trái tim) bởi vì chúng ta đang bám víu.
Ngoài việc cố gắng tìm kiếm những thú vui vật chất càng nhiều càng hay để làm cho chúng ta vui, chúng ta còn thử tìm kiếm một vài tôn giáo khác nữa. Tôn giáo chúng ta đang theo không thỏa mãn chúng ta nên chúng ta bắt đầu đi tìm một tôn giáo khác, “ Có thể là Phật giáo Tây Tạng tốt….có thể là Aán Ðộ giáo….có thể Hồi giáo….có thể….” Tất cả những việc kiếm tìm này là để giải quyết những vấn đề, những rắc rối của chúng ta đang có. Chúng ta nghĩ rằng đây là một việc tốt, nhưng Atisha nói, “ Anh đã thiền nhưng những vấn đề của anh vẫn còn đó, không thay đổi, không chuyển hóa.” Chúng ta đã từng tụng kinh, chúng ta qùy lạy, chúng ta làm đủ mọi nghi lễ, đủ mọi thứ –dạy bảo, thuyết pháp (như tôi đang làm). Diễn giảng, tụng kinh…..nhưng vấn đề vẫn còn đó. Vấn đề vẫn còn y nguyên đó.
Ðó là lý do tại sao Atisha nói tất cả những sự thực hành tôn giáo này đều xấu và chúng ta nên từ bỏ. Ngài thực sự muốn nói chúng ta nên buông bỏ tất cả những ý nghĩ tiêu cực, những quan niệm làm chúng ta khổ sở, làm chúng ta phải theo đuổi, phải bám víu vào những thú vui vật chất, do đó chúng ta chỉ để tâm vào những sự việc tìm kiếm hạnh phúc trần gian. Ðó là điều chúng ta phải buông bỏ. Rồi ánh sáng của Ðạo Pháp sẽ đến.
Ðó là lý do tại sao chúng ta nên có một đời sống đơn giản và nên cắt đứt tất cả những tình trạng mập mờ, lộn xộn, u mê, mù quáng. Chúng ta nên tạo cho chính chúng ta một cuộc sống càng trong sáng càng tốt. Chúng ta đã được nghe biết về đời sống thực sự đơn giản của Ðức Phật Thích Ca và của những thiền gia Tây Tạng. Các Ngài đã từ bỏ những nếp sống phức tạp của trần gian. Tôi nghĩ chúng ta nên hiểu rằng chúng ta đã tạo ra một đời sống, một tình trạng qúa phức tạp cho chính chúng ta, do đó chúng ta luôn luôn đi đến những kết cuộc u mê, lầm lẫn và không bao giờ chấm dứt được những vấn đề, những khó khăn và khổ đau. Những vấn đề không bao giờ ngừng xuất hiện, hầu như chúng trở lại không bao giờ thôi.
Khi tôi nói chúng ta cần phải từ bỏ những theo đuổi, những bám víu và những ước muốn, không có nghĩa là chúng ta vất bỏ cái mũi của chúng ta đi (Lama lấy tay kéo cái mũi của ngài vất đi). Không có nghĩa là chúng ta hãy chặt đứt cái đầu này đi. Không có nghĩa là chúng ta nên vất bỏ cái tay này đi. Hoàn toàn không phải như vậy. Nó có nghĩa là chúng ta nên bớt quan tâm, bớt gắn bó, bớt liên hệ, bớt ràng buộc, bớt bám víu… Sự vật vẫn còn đó, nhưng chúng không được mang lại những ràng buộc, những phiền phức cho chúng ta. Hãy giảm bớt sự chờ đợi, trông mong, hy vọng, ham muốn vào những sự vật.
Thí dụ, nếu tôi tin rằng tôi có một cái đồng hồ đeo tay, nó sẽ mang lại hạnh phúc cho tôi, thì khi không còn nó nữa, tôi sẽ không còn hạnh phúc, tôi sẽ buồn chán. Nếu chúng ta tin như vậy, thì điều tin tưởng đó là một vấn đề của chúng ta, chứ không phải cái đồng hồ, đồng hồ chỉ là đồng hồ. Chúng ta phóng đại giá trị của cái đồng hồ một cách quá đáng, phải không? Như vậy vấn đề là ở đây, bên trong này (Lama chỉ vào ngài) chứ không phải cái đồng hồ. Chúng ta vẫn thường đổ tại cái đồng hồ, tại cái đồng hồ, tại cái đồng hồ…! Chúng ta đã quá quan tâm đến cái đồng hồ mà quên hẳn đi tại chính cái tâm của chúng ta, nó là đầu mối của tất cả mọi vấn đề. Không quan tâm, không để ý đến tâm của chúng ta là một vấn đề rất trầm trọng.
Giá trị của đời sống, dù hạnh phúc hay không hạnh phúc, không đến từ những đối tượng bên ngoài mà chúng ta thường quan tâm đến, như: nhà cửa, điện nước và những sự vật chung quanh đây — cũng không đến từ những quan điểm của Phật giáo. Bây giờ, tôi phải nói về quan điểm của Phật giáo, phải vậy không qúy vị? Có thể tôi sẽ có những quan điểm khác với những quan điểm mà xã hội Thụy điển đang có! Nếu Phật giáo có những quan niệm khác với những quan niệm của qúy vị, tôi vẫn phải trình bày về nó, đó là bổn phận của tôi.
Tất cả những kinh nghiệm của chúng ta về một đời sống hạnh phúc hay không hạnh phúc đều đến từ những thái độ của chúng ta, của tâm chúng ta. Ðó là một quan niệm rất trong sáng của Phật giáo, đó là điều cốt tủy số một, PAM ! TRONG SÁNG ! Nếu chúng ta không thông suốt điều này, chúng ta sẽ giống như một cái yo-yo.
Thông thường, chúng ta cho rằng một động lực tiêu cực của tâm sẽ mang lại những kết qủa xấu, mù mờ và những động lực tích cực sẽ mang lại hạnh phúc, vui tươi cho cuộc đời. Chúng ta biết, hiện đang có ba độc tố trong căn nhà này. Có thể không phải là độc chất hoá học ở đây, nhưng chắc chắn có độc trong căn phòng này: tham, sân và si. Nếu ba chất độc hại này trở nên mạnh mẽ, chúng làm chúng ta đau khổ. Nếu chúng nhẹ nhàng, chúng ta cảm thấy tươi vui.
Thái độ bình thường của chúng ta là không vui mặc dù chúng ta đang có tình yêu, đang thực hành thiền, ngay cả đang có trí tuệ. Tất cả chúng ta đều thông minh nhưng cùng một lúc chúng ta cũng có những niềm đau tinh thần, bởi vì chúng ta còn đang tự thương xót mình, chúng ta còn đang chấp cái ta. Chúng ta còn đang liên hệ với cuộc đời này, cuộc sống vật chất này. Vậy làm thế nào đây?
Thí dụ, khi chúng ta được một vật gì, có cảm tình, chúng ta sẽ rất vui, như thế này (Lama làm một vài cử chỉ). Khi chúng ta được ai cho bánh kẹo, tiền bạc, đồ dùng, chúng ta liền reo lên: “Ô, thích qúa, thích quá, tôi thích cái này lắm!” Chúng ta sẽ xúc động, đôi khi không còn kiểm soát được. Rồi khi chúng ta không được cái gì, không được tăng lương, không được ai tặng qùa chúng ta tự thương thân, tự buồn tủi, mặt chúng ta xụ xuống (Lama làm mặt buồn). Khi có kích thích vui (positive), chúng ta liền vui. Khi có kích thích buồn (negative), chúng ta liền xuống tinh thần.
Khi có ai khen, “Ô, anh (chị) đẹp qúa. Ô, anh (chị) thông minh qúa. Ô, anh (chị) tốt qúa,” chúng ta liền cảm thấy vui sướng, đôi khi không còn kiểm soát nổi. Nhưng nếu có ai chê, “ Anh (chị) xấu qúa. Anh (chị) ích kỷ qúa,” Chúng ta liền đáp lại, “Không, tôi không vậy….!” Có phải vậy không qúy vị? Chúng ta bị gắn liền với lời khen tiếng chê. Khi có lời khen, chúng ta vui; khi có tiếng chê, chúng ta buồn. Khi có ai nói xấu, chúng ta tin như vậy và tình cảm của chúng ta liền bị xáo trộn.
Tất cả những sự kiện này đã trở thành những thói quen làm thay đổi toàn diện đời sống của chúng ta. Hãy nhớ đến điều mà tôi đã nói về tình cảm tự xót xa thân phận của chúng ta. Thí dụ, mỗi khi uống nước, chúng ta thấy có cái gì đi qua đây (Lama chỉ vào tim của ngài). Bởi vì chúng ta qúa nhậy cảm, chúng ta qúa để ý đến việc uống nước. Mỗi khi chúng ta làm việc gì, hệ thống dây thần kinh ở bên trong liền bị đánh thức và bận rộn. Thực là sai lầm mỗi khi chúng ta để ý niệm thương xót mình vào việc phán đoán các sự kiện, như vậy làm sao chúng ta có thể giải quyết được những vấn đề của chúng ta. Như ngài Atisha đã nói, “Anh thiền định, anh thực hành những nghi lễ tôn giáo mà anh đã không thay đổi được những vấn đề của anh, bởi vì anh đã để những vấn đề đó y nguyên như vậy.”
Gỉa sử đây là vấn đề của chúng ta (Lama đưa xâu chuỗi của ngài lên). Xâu chuỗi này là toàn thể những vấn đề của chúng ta trong cuộc sống. Chúng ta để nó y như vậy, nhưng chúng ta lại cố gắng lay cái hột nhỏ này. Chúng ta chỉ lay cái hột nhỏ này, chỉ lay cái hột nhỏ này (Lama lay từng hột chuỗi nhỏ một). Nhưng vấn đề là ở đây (Lama đưa cả xâu chuỗi lên). Chúng ta nên lay cả xâu chuỗi này, cả cái vấn đề này. Nhưng thường thường chúng ta đã không làm như vậy. Những người thực hành thiền, những người có đạo, những người có lòng tin và không có lòng tin đã không lay cái này, vì thế cái “tôi” vẫn còn y nguyên đó. Cái “tôi” đã không được giải quyết, cái “tôi” vẫn còn vững chắc, càng ngày càng vững chắc hơn.
Ðiều này nghe ra toàn thể cuộc đời của chúng ta là một lỗi lầm to lớn, một cơn nhức đầu vĩ đại. Cuộc đời tự nó được coi là một cơn nhức đầu khủng khiếp. Chúng ta đã bỏ qua những vấn đề. Ví dụ đây là khẩu súng và gỉa sử tôi phải bắn mục tiêu đó, nhưng tôi đã không bao giờ bắn đúng mục tiêu, luôn luôn ở trên một chút, ở dưới một chút, tôi luôn luôn bắn sai. Cũng giống như vậy, chúng ta đã không bao giờ thực hành đúng trong thiền định, trong tôn giáo, ngay cả trong việc ăn uống hay bất cứ công việc nào chúng ta đã làm để mong cầu hạnh phúc, để mong giải quyết vấn đề. Chúng ta đã luôn luôn bỏ qua cái thực chất của vấn đề. Chúng ta đã không dám đụng đến nó mà chỉ quanh quẩn ở bên ngoài.
Nếu thiền định không mang lại kết qủa, không giúp giải quyết vấn đề, không từ bỏ được những bám víu vào cuộc sống này, thì chúng ta nên đặt câu hỏi — Làm thế nào chúng ta có thể từ bỏ được? Chúng ta đang sống trong xã hội Thụy điển. Từ khi chúng ta sinh ra cho đến bây giờ, chúng ta đã dành qúa nhiều thời giờ cho những thú vui, làm sao chúng ta có thể buông bỏ được những bám víu vào những thú vui của xã hội Thụy điển này, làm thế nào đây?
Câu trả lời này không phải của tôi ! Qúy vị phải tự tìm cho ra. Qúy vị có trí tuệ. Khi qúy vị tìm được câu trả lời trong tiến trình tìm hiểu của qúy vị, do trí tuệ của qúy vị, do sự hiểu biết của qúy vị, thì câu trả lời đó mới là câu trả lời vững chắc. Sự giải thoát sẽ đến theo đó, phải không? Những lời nói của tôi không đem lại sự giải thoát cho qúy vị.
Ðây hoàn toàn là công việc của từng cá nhân. Sự giải thoát là một cái gì rất cá nhân, rất riêng biệt của từng người, chỉ có người đó mới làm được. Chúng ta phải tự kiểm chứng xem chúng ta đã theo đuổi, đã bám viú như thế nào, hãy tìm bất cứ phương pháp nào có thể giúp chúng ta giải quyết, thanh toán được cái ngã chấp của chúng ta. Chúng ta hãy dùng chính kinh nghiệm của chúng ta, chính trí tuệ của chúng ta.
Thông thường những người Tây phương hay đi tìm những phương pháp dễ dàng, những đường lối dễ đi. Họ cố gắng tìm một đời sống dễ chịu như: “ Xã hội phải bảo vệ tôi, xã hội phải dậy tôi, xã hội phải cho tôi cơm ăn áo mặc. Cha mẹ tôi phải chăm sóc tôi, xã hội phải bảo trợ tôi, mọi người phải để ý đến tôi.” Hình như họ đòi hỏi phải luôn luôn có người chăm sóc họ.
Hay chúng ta lại nói, “ Thượng đế luôn bảo vệ tôi.” Ðúng là chúng ta luôn nói như vậy. Còn có những người tệ hơn nữa, khi gặp chuyện không may xẩy ra, họ phàn nàn,” Thượng đế tồi qúa, tôi đang đau đây.” Họ cứ đổ tất cả lên Thần Thánh. Có rất nhiều người đang than phiền Thượng đế trong các bệnh viện ở Tây phương. Họ than, “Ồ Thượng đế thật qúa tệ, Oâng ta chẳng giúp tôi. Oâng ta đâu rồi, tôi không tin ông ấy nữa bởi vì khi tôi gặp rắc rối ông ấy chẳng bao giờ đến.” Sự kiện này xẩy ra rất thường, không biết ở đây như thế nào, có lẽ họ cũng chẳng tin có Thượng đế !
Những điều tôi đang trình bày ở đây là quan điểm của Phật giáo về con đường giải thoát chính mình, là hãy tự nhận lãnh trách nhiệm cho sự giải thoát này. Chúng ta thực sự có trách nhiệm về những điều chúng ta nghĩ, chúng ta nói và những hành động của chúng ta cũng như gía trị đời sống của chúng ta.
Trong lịch sử của người Tây phương, từ lâu rồi, hàng trăm năm về trước, người ta cho rằng Thượng đế có trách nhiệm về tất cả mọi sự việc. Rồi tôn giáo chối bỏ chuyện đó, từ đó mọi chuyện đổi thay. Bây giờ Thượng đế không còn trách nhiệm nữa thì xã hội trở nên quan trọng hơn. Xã hội đóng vai trò tôn giáo –nó qúa quan trọng. Chính trị trở nên quan trọng vì nó mang lại đời sống tốt đẹp hơn, khoa học cũng trở nên quan trọng vì nó làm thăng tiến giá trị của đời sống, không còn là Thượng đế nữa. Tôi đang nói về lịch sử của Âu châu, lịch sử của thái độ con người, lịch sử Âu châu về tâm của con người, người Âu tây đã nghĩ như thế nào.
Dĩ nhiên, những nhà tâm lý học của Tây phương cũng nói về những vấn đề của con người và làm thế nào để giải quyết chúng. Nhưng qúa ấu trĩ, qúa hời hợt. Một quan điểm rất quan trọng trong Phật giáo là, để giải quyết những vấn đề của con người thì mỗi người chúng ta phải nhận thức được trách nhiệm phải tự giải quyết vấn đề cho mình. Mỗi một người chúng ta phải là một nhà tâm lý cho chính mình, đúng không qúy vị? Mỗi một ngươøi chúng ta nên chăm sóc cái tâm của chính mình. Ðó là con đường giải thoát chúng sinh.
Vậy thì, vấn đề sai lầm căn bản trong đời sống của chúng ta là gì? Chúng ta quá tiêu cực. Qúy vị có hiểu tôi đề cập đến cái gì không? Chúng ta có bên phải bên trái, tiêu cực và tích cực, chúng ta đã từng nói về phẩm chất của tiêu cực và tích cực, qúy vị có nghe về điều này không? Có? Chúng ta qúa tiêu cực. Ðó là lý do tại sao chúng ta bị bệnh tâm thần. Ðó là lý do tại sao chúng ta luôn có những rắc rối trong đời sống. Tại sao? Bởi vì chúng ta không hiểu thực tại là gì, sự thật là gì.
Có thể qúy vị nghĩ đây là một điều lạ, một điều qúa lạ thường. Nhưng đây là một sự việc vô cùng quan trọng để chúng ta tìm hiểu. Chúng ta đã không hiểu sự thật về chính chúng ta và sự thật của những thú vui, khoái lạc. Chúng ta đã không hiểu về bản tính tự nhiên của khoái lạc khi nó xuất hiện nên chúng ta đã đánh gía nó một cách sai lầm, qúa cao hoặc quá thấp. Chúng ta đã đánh giá quá cao về những vọng tưởng của chúng ta và chúng ta đã mang cái mền nặng nề này 24 giờ một ngày và có khi cả đời.
Chúng ta có thể tự khảo sát qua những kinh nghiệm của chúng ta để biết rằng chúng ta đã mang cái mền bản ngã nặng nề này như thế nào. Không cần phải thông minh, hãy tự khảo sát xem chúng ta đã tự diễn dịch cái hình ảnh riêng của chúng ta như thế nào, rồi chúng ta sẽ khám phá ra chúng ta đang mang một cái mền quá sức nặng nề về một cái tôi giả tưởng, một cái mền huyễn ảo như thế nào.
Hãy tự tìm hiểu chính mình. Hãy thực sự thành thật. Hãy thực sự chân thành với chính mình. Thí dụ, hãy cho là chúng ta đã trên 20 tuoåi, trong 20 năm qua chúng ta đã thay đổi hình ảnh của chúng ta như thế nào, hình ảnh của cái gì, chúng ta là ai. Chúng ta có nhận thấy rằng chúng ta đã thay đổi mỗi ngày khi đối diện với những sự kiện xẩy ra không? Hình ảnh của quý vị có thay đổi mỗi ngày không? Hay quý vị luôn luôn mang một hình ảnh tự thương thân trách phận mà không bao giờ thay đổi? Hãy tự nhận thức, hãy tự phân tích vấn đề này. Nó rất đơn giản, vô cùng đơn giản.
Ðặc tính của bản ngã là cố gắng sửa đổi hình ảnh của chính nó. Ðây là đặc tính của cái tôi. Nếu cái tôi không sửa đổi được hình ảnh, nó sẽ bị kích động ngay, luống cuống ngay, nó sẽ cảm thấy bị mất mát một cái gì. Bản tính của cái tôi là luôn luôn muốn sửa đổi cái bản ngã của nó, vì thế nó luôn luôn bám vào một cái gì. Như vậy nó mới cảm thấy an toàn. Nhưng không có một cái gì an toàn cả. Nó hoàn toàn là ảo tưởng. Quan điểm của Phật giáo là, nó hoàn toàn là tưởng tượng, không có một cái gì là thật — sự thật về chính nó và sự thật về một thế giới bên ngoài.
Quý vị đã được nghe rằng, trong Phật giáo chúng tôi cho thế giới này là huyễn ảo. Ðức Phật nói rằng thế giới này là huyễn ảo. Nó huyễn ảo vì chúng ta sống một đời sống hoàn toàn dựa theo những mê tín của một cái tâm lừa đảo. Chúng ta đang sống trong một thế giới được tưởng tượng ra, được sáng tạo ra bởi chính cái tâm của chúng ta.
Thí dụ, có thể quý vị sẽ nói rằng “Thụy điển là thế giới của tôi”, nhưng cái kiểu mà chúng ta diễn tả về chính mình như một người Thụy điển hay một thế giới Thụy điển, đã được đúc kết, đã được nhìn từ những sự vật qua cái lăng kính “tôi” của chúng ta. Khi chúng ta nói “Ðây là thế giới Thụy điển”, có nghĩa là chúng ta đã hình dung nó ra trong một khía cạnh nào đó và rồi chúng ta tưởng tượng ra một cái hình ảnh theo nó. Chúng ta nói, “Tôi là một thanh niên Thụy điển” hay “Tôi là một thiếu nữ Thụy điển” do đó “Tôi nên làm cái này, cái này, cái này.” Chúng ta đã có một ý định, chúng ta đã có một dự tưởng về chúng ta sẽ là ai, theo một chiều hướng là không có một cái gì khác hơn để làm cho chính chúng ta và để thích hợp với khung cảnh sống của chúng ta là người Thụy điển. Ðó là lý do tại sao những vọng tưởng của chúng ta, những kinh nghiệm của chúng ta về người Thụy điển, đều là ảo tưởng. Tất cả đều là ảo tưởng, chỉ là ảo tưởng —ngoại trừ miếng sô cô la này! (cười).
Chúng ta qúa bận rộn với thế giới ảo tưởng của chúng ta nên chúng ta không còn thì giờ để nhìn ngắm tâm ta. Chúng ta qúa bận rộn với thế giới huyễn ảo của chúng ta nên chúng ta không còn chút thì giờ nào để khảo sát thế giới thực của tâm ta, của chính tâm ta, của chính tâm thức của ta.
Giờ đây, tất cả chúng ta trong lớp thiền này hãy cố gắng càng nhiều càng tốt để chú ý đến cái tâm thức thực của chính mình, của tâm mình. Công việc của chúng ta trong buổi thiền tập này là cố gắng càng nhiều càng tốt chuyên chú vào tâm thức của chính mình.
Theo Phật giáo hay theo sự suy nghĩ của một số triết gia Tây phương thì đặc tính của tâm thức là: tâm hay tâm thức hoàn toàn là tư tưởng, năng lực suy tưởng, chúng không phải là vật chất, không phải là vật thể.
Khi tôi nói chúng ta hãy thiền định về Tâm thức, quý vị liền hỏi, “Tâm thức là cái gì? tôi không biết tâm thức là cái gì, ngài đang nói về cái gì vậy, thiền sư !” Câu trả lời của tôi là: qúy vị không nên thắc mắc, không nên cho tâm thức là một cái gì vững chắc như xi măng. Tâm thức là sự diễn đạt tư tưởng. Nó không có mầu sắc riêng. Nó không có một thể chất riêng, hay là một năng lực vật chất nào đó. Nó rất tự do đến và đi, nó chỉ là năng lượng, năng lực tri giác. Nó không ở rõ rệt một nơi chốn nào, ở đây, ở đây, ở đây (Lama chỉ vào những nơi khác nhau trên thân thể ngài). Nó ôm trùm toàn thể hệ thống thần kinh của chúng ta, nó bao trùm tất cả.
Tâm thức có bản tính trong sáng để phản chiếu tất cả những hiện tượng khác. Khi chúng ta đứng trước gương, sự phản chiếu của chúng ta xuất hiện, phải không? Cũng giống như vậy, tâm là một năng lượng trong sáng, như cái gương, phản chiếu tất cả những hiện tượng ở trước nó.
Vậy cái chúng ta nên làm là chỉ biết rằng chúng ta đang suy nghĩ, suy niệm. Chỉ chú ý chuyên tâm vào cái tình trạng của riêng chúng ta, cảm giác của chúng ta và của tâm chúng ta. Không nên nói: “Cái tâm tốt của tôi đang đến”, “cái tâm xấu của tôi đang đến.” Nếu phải đánh gía thì cái tâm tốt và cái tâm xấu đều trong sáng. Cái tâm xấu cũng chỉ là một sự phản chiếu nên bản tính của nó cũng trong sáng.
Tư tưởng giống như những tia sáng mặt trời, vậy việc chúng ta nên làm là hãy đi thẳng theo ánh sáng mặt trời cho đến khi nào đụng được mặt trời. Tư tưởng là những tia sáng của tâm thức, vậy hãy chiêm nghiệm tư tưởng của chúng ta, những tia sáng tư tưởng của chúng ta. Như vậy là đủ rồi, đừng thông minh hoá, hãy cứ lên đường. Ðừng nghĩ rằng cần phải có trí thông minh, chúng ta đã dùng trí thông minh qúa lâu rồi, mà kết qủa là chúng ta chẳng được an lạc, nghỉ ngơi. Chúng ta đã đạt được những gì? Bây giờ là lúc chúng ta nên chấm dứt trí thông minh mà hãy là mặt trăng, là mặt trời, đừng tính toán gì cả.
Chúng ta còn gọi sự kiện này là trạng thái tự nhiên, sự tự nhiên của tâm thức (Tâm Bản Nhiên). Chúng ta hãy để cho tâm ở trong trạng thái tự nhiên mà đừng dùng đến những ý niệm thông minh. Ðiều này không có nghĩa là tâm sẽ đi vào một giấc ngủ vô minh, nhưng thay vì thế, chúng ta biết, chúng ta hiểu và chúng ta tỉnh thức về tất cả những gì đang xẩy ra ở bên trong thân và tâm, cũng như về những gì đang lay động, đang xẩy ra ở bên ngòai. Hãy tỉnh thức. Chỉ vậy thôi. Hãy tỉnh thức càng nhiều càng tốt và hãy ở trong trạng thái tự nhiên đó.
Rồi chúng ta sẽ kinh nghiệm được sự tĩnh lặng, an lạc và sự tỉnh thức sẽ tỉnh thức tự nhiên hơn. Từ sự an tĩnh này, chúng ta có thể phân tích được cái thái độ thương thân trách phận của chúng ta mà tôi đã nói đến ở trên kia: vui khi nhận được cái gì, không vui khi mất một cái gì. Khi được khen, tinh thần chúng ta lên, khi bị chê, tinh thần chúng ta xuống. Chúng ta sẽ khám phá ra rằng tất cả những sự kiện này hoàn toàn là trò đùa, trò chơi, hoàn toàn chẳng có ý nghĩa gì. Một khi chúng ta đã trực tiếp khám phá ra chúng qua chính cái kinh nghiệm hiểu biết sự thật về tâm của chúng ta -(khi nó bám víu, theo đuổi những sự kiện vật chất là không tốt,)- thì đó chính là Ðạo Pháp.
Tôi khuyên qúy vị hãy nhắm mắt khi qúy vị thiền. Lý do tại sao tôi khuyên người Tây phương nhắm mắt khi thiền vì họ có thói quen dùng mắt qúa nhiều. Trong thế giới Tây phương con mắt là một thương gia. Nhưng đó chỉ là một thói quen. Khi chúng ta đạt được sự tỉnh thức vững mạnh tự nhiên, thì đó không phải là sự tỉnh thức của con mắt.
Bây giờ tôi muốn trình bày với qúy vị một điều vô cùng quan trọng. Theo quan niệm của Phật giáo thì sự hiểu biết của năm giác quan là vô minh. Chúng như là một cái kính hiển vi: cái kính hiển vi không hiểu được cái gì cả, nó chỉ thấy. Cũng giống như vậy, năm cái biết này rất ngu ngơ, nó không có trí tuệ, không có một sự hiểu biết, nhận thức nào cả. Ðó là lý do tại sao sự tỉnh thức tự nhiên của một thiền gia không có gì liên quan đến mắt hay mũi của họ. Chính là tâm. Như vậy thiền không cần con mắt của thương gia. Hầu như con mắt chỉ gây phiền phức, các giác quan chỉ đem lại phiền phức. Ðó là lý do tôi khuyên qúy vị nên nhắm mắt và chỉ để tâm thức làm việc trong sự tỉnh thức tự nhiên. Thị giác chỉ mang lại sự bận rộn và phiền nhiễu.
Hết giờ rồi. Trong buổi thiền tập chiều nay, tôi mong qúy vị tụng OM khoảng 2 đến 3 phút. Tất cả chúng ta nên tụng OM … nhiều lần và hít thở ở khoảng giữa. Chúng ta không cần phải ngưng lại, có thể thở ở khoảng giữa. Trong cùng lúc đó, óc nghĩ đến tia sáng năng lực mầu trắng đang đến: tia sáng an lạc mầu trắng tràn ngập vào thân thể để tẩy rửa tất cả những gì không trong sạch (ô nhiễm). Nó thanh tẩy tất cả những năng lượng xấu mà chúng ta có thể cảm thấy được, dù nhận thức được hay không nhận thức được.
Sau 2 hoặc 3 phút, chúng ta ngừng tụng OM và chỉ lắng chìm trong tâm của chúng ta. Hãy thực sự cảm nhận giây phút này. Không cần biết nó xẩy ra như thế nào, tốt hay là xấu, tiêu cực hay tích cực. Có thể là một cái túi-rác-tâm đang đến, nhưng không sao. Chỉ chú ý đến cái tâm lúc nào cũng trong sáng. Ðừng nói chuyện với những sự việc xẩy ra, chỉ chú ý đến tâm, chỉ an trú trong đó mà đừng để ý đến bất cứ cái gì khác. Hãy an trú trong tâm.
Nếu qúy vị cảm thấy khó khăn trong việc thực tập này, qúy vị hãy hít một hơi dài và giữ nguyên như vậy. Thỉnh thoảng chúng tôi cũng dùng phương pháp này trong Phật giáo. Hơi thở có tác dụng đến tâm, vậy hãy hít vào và giữ lấy hơi thở. Nó sẽ giúp qúy vị. Hãy lên đường. Ðó là tất cả những gì tôi muốn trình bày trong buổi sáng nay.