Cùng Đón Tân Xuân Lành Mạnh

Như một quy luật, khi mùa xuân đến khí trời trở nên mát dịu, muôn loại cỏ cây xanh tươi đâm chồi nảy lộc, trăm hoa cùng nghiêng mình khoe sắc thắm. Con người, hòa theo quy luật tạo hóa cộng với văn hóa truyền thống tổ tiên, cũng hân hoan đón mừng mùa xuân mới bằng những sinh hoạt lễ hội vui chơi. Năm cũ đi qua, năm mới tiếp nối. Trong thâm tâm, mỗi người đều mong muốn những điều lạc hậu, xấu ác qua mau và hy vọng đón mừng những niềm an vui, hạnh phúc. Các lễ hội diễn ra muôn màu muôn vẻ nhưng tựu trung không ngoài mục đích thể hiện lòng biết ơn thông qua truyền thông tổ tiên – con cháu; củng cố và làm mới tình người qua các lễ nghĩa bà con làng xóm, bạn bè; và xa hơn là sự mong mỏi cuộc sống bình an, thịnh vượng thông qua hình thức tạo phước, cầu an. Lễ hội truyền thống như thế tự nó đã nói lên giá trị thiết thực và cần được duy trì phát huy trong cuộc sống. Mùa xuân đang đến, lễ Tết cũng cận kề. Chúng ta hãy cùng nhau phát huy giá trị truyền thống của nó và đón một mùa xuân an vui, lành mạnh.

Kết nối tình thân

Không cần phải nói, người việt Nam ai cũng công nhận rằng Tết là lễ truyền thống lớn nhất của dân tộc. Hằng năm, cứ đến tháng chạp mọi người không ai bảo ai tự khắc tất bật chuẩn bị đón xuân, đón Tết. Mỗi gia đình dù nghèo hay giàu vẫn phải có hoa, hương, trà, nước và ít bánh trái để trước dâng cúng tổ tiên, thần linh thổ địa, sau là để con cháu hưởng lộc. Những người xa xứ, trong điều kiện cho phép, đều muốn thu xếp công việc để về đoàn tụ gia đình, thăm quê hương, xứ sở. Có lẽ, được vây quần bên nhau trong không khí gia đình chuẩn bị ngày Tết chắc là hạnh phúc lắm. Vào ngày cuối cùng của năm, đại diện gia đình kính cẩn dâng hương mời tổ tiên về để cùng vui với con cháu trong ba ngày Tết. Dù tổ tiên ở ‘xa’ và dù con cháu mỗi người mỗi xứ, ngày Tết đến đều được mời hướng về mái ấm gia đình, họ tộc để kết nối tình thân huyết thống. Do đó, mỗi gia đình nên tổ chức bữa cơm tất niên để cho các thành viên, dù may mắn quay về đoàn tụ hay vẫn phải ở phương xa, đều có cơ hội kết nối với nhau qua truyền thông liên lạc hay trực cảm nội tâm. Bữa cơm ấy sẽ có ý nghĩa lớn hơn nhiều so với những hình thức tiệc tùng linh đình, phô trương tốn kém nhưng chỉ để phục vụ bản năng.

Giữ gìn truyền thống

Trong giờ phút giao thời linh thiêng được báo hiệu bởi âm thanh vang vọng của tiếng pháo, tiếng chuông, tiếng trống…mọi người dường như dừng lại các ý niệm lăng xăng để hướng về thời khắc của năm mới với những ước nguyện bình an, hạnh phúc. Những người có đạo thì đi chùa, nhà thờ…để lễ bái cầu nguyện, còn những người không theo đạo nào cụ thể thì thường lễ tổ tiên chúc tụng trong gia đình. Ta cảm nhận rằng, ước nguyện bình an, hạnh phúc là đặc điểm chung của đa số người Việt, nó thể hiện tinh thần yêu chuộng hòa bình, thương yêu sự sống. Trong những ngày Tết, theo tục lệ là dành cho cha, mẹ, thầy hay nói rộng ra là dành cho những bậc sanh thành, giáo dưỡng, truyền thụ kiến thức hữu ích cho ta nên người hữu dụng; là dành cho bà con thân thích, cô bác xóm giềng, bạn bè thân quen…. Tinh thần hiếu thuận, tri ân, uống nước nhớ nguồn, tình làng nghĩa xóm, giao hảo bạn bè sẽ được củng cố thêm khi mọi người cùng dành thời gian để thể hiện chúng. Sự thăm viếng, chúc tụng, quan tâm, chia sẻ là biểu hiện của tinh thần ấy. Tuy nhiên, nó chỉ có giá trị đích thực khi vắng mặt của sự toan tính, miễn cưỡng.

Ý thức hưởng thụ

Nói đến Tết là nói đến vui chơi, nghỉ ngơi và hưởng thụ. ‘Tháng giêng là tháng ăn chơi’ là câu nói dân gian dù không hoàn toàn đúng nhưng phản ảnh thời gian hưởng thụ phổ biến của người dân trong năm. Hưởng thụ từ thành quả lao động chính đáng suốt một năm là điều chính đáng được xã hội công nhận. Vấn đề là chúng ta có đủ khôn ngoan để hưởng thụ thành quả chúng ta tạo ra hay không!? Thông thường trước và những ngày Tết, cảnh tượng tiêu thụ bia rượu diễn ra khắp nơi từ nhà riêng cho đến quán xá và ngay cả cơ quan, nhà máy. Sự tiêu thụ quá mức dẫn đến lãng phí tiền bạc, thời gian, đốt cháy trí năng làm cho con người mất kiểm soát dẫn đến những hậu quả thương tâm như tai nạn xe cộ, gây gỗ đánh nhau, người thân khổ sở….Thứ đến là ý thức hưởng thụ vui chơi. Các trò đỏ đen thường xuất hiện rộng rãi trong dịp Tết với nhiều hình thức để kích thích lòng tham, ưa cầu may mắn của một số người. Một khi lao vào chúng, đa phần buồn khổ, lo lắng vì tiền mất tật mang, sức khỏe tiêu hao, tinh thần suy sụp. Do vậy, thay vì lao vào thú vui vô bổ này, nhiều người đã khôn ngoan dành thời gian thư giản, nghỉ ngơi, tham quan du lịch và tu tập. Đó là sự lựa chọn đáng được khuyến khích, nhân rộng vì nó giúp chúng ta lấy lại năng lượng và tinh thần thoải mái để bước vào công việc sau kỳ nghỉ.

Gieo duyên tạo phước, thực hành chuyển hóa

Một tâm lý đặc trưng của người Việt nói chung và Phật tử Việt nói riêng là cầu an xin lộc. Với nhiều người và đặc biệt là Phật tử thì việc đi chùa đầu năm để lễ bái cầu nguyện, gieo duyên tạo phước là không thể thiếu. Thể hiện lòng tôn kính với bậc giác ngộ và ước nguyện bình an, sáng suốt cộng chút lòng mưu cầu thịnh vượng cho bản thân và gia đình thông qua hình thức xin lộc vào những ngày đầu của năm mới thực sự là nét đẹp! Tuy nhiên, khi ý niệm xin lộc đầu năm đã trở thành nét văn hóa ứng xử thì hy vọng rằng nét đẹp của nó sẽ được giữ gìn. Nghĩa là, không nên tự tiện bẻ cành, ngắt hoa được bài trí nơi tôn nghiêm vì làm như thế là chúng ta đang đi ngược lại nét văn hóa đẹp, ngược lại ý niệm ‘xin lộc’. Khi lòng tham ngự trị và thiếu tinh thần bảo vệ cái đẹp chung thì kết quả có được không còn là lộc nữa mà là sản phẩm của thói quen ích kỷ.

Những ngày Tết, Phật tử thường hành hương thập tự để gieo duyên tạo phước, nghe pháp tu tập. Ý thức được giá trị của giáo lý nhân quả mà tạo nhân lành đầu năm thì hành động ấy đáng được trân trọng và khích lệ. Cũng nên hiểu rằng, việc tạo phước không chỉ là tiền tài vật chất mà nó còn thể hiện qua nhiều mặt khác bao gồm cách ứng xử, thái độ, hành vi đẹp. Cho nên, sự trang nghiêm của Phật tử trong suốt chuyến hành hương là đang tạo phước bình an, tự tại. Những hình ảnh chen lấn, tranh giành với toan tính đạt được nổi danh hay nhiều lộc trở nên phản cảm. Ý thức để hạn chế những hành vi như thế là chúng ta đang đóng góp phước báo và chính chúng ta đang thọ hưởng phước báo ấy qua sự bình an, thoải mái hiện tiền.